Hepatitis B

Hepatitis B is een virusinfectie die de lever aantast en kan leiden tot zowel acute als chronische leverproblemen. De infectie wordt veroorzaakt door het hepatitis B-virus (HBV), dat de levercellen beschadigt en een ontstekingsreactie in de lever veroorzaakt. Hierdoor kunnen symptomen zoals vermoeidheid, geelzucht, donkere urine, misselijkheid, en buikpijn ontstaan. Sommige mensen kunnen echter besmet zijn zonder direct klachten te hebben.

Hepatitis B is een zeer besmettelijke ziekte die voornamelijk wordt overgedragen via contact met besmet bloed of lichaamsvloeistoffen. Dit kan gebeuren door het delen van naalden (bijvoorbeeld bij drugsgebruik), onbeschermd seksueel contact, of via open wondjes. Ook kan de ziekte worden overgedragen van moeder op kind tijdens de geboorte.

Het verloop van hepatitis B kan variëren. Bij sommige mensen verdwijnt de infectie vanzelf binnen enkele maanden (acute hepatitis B), terwijl het bij anderen een chronische vorm aanneemt, wat kan leiden tot ernstige leverproblemen zoals levercirrose en leverkanker.

Er is een effectief vaccin beschikbaar tegen hepatitis B, dat beschermt tegen de infectie en vooral wordt aangeraden voor mensen met een verhoogd risico, zoals gezondheidswerkers, mensen met wisselende seksuele contacten, en baby's van moeders die drager zijn van het virus. Vroege diagnose en behandeling zijn belangrijk om leverbeschadiging te voorkomen en verdere verspreiding van het virus tegen te gaan.

Wanneer patiënten besmet worden met het Hepatitis B virus dan kan het aanvoelen alsof ze de griep hebben. Bij sommige mensen zie je ook gele verkleuring van de huid of de ogen (geelzucht). Deze symptomen verbeteren na enkele weken tot maanden.

De meeste patiënten (>90%) met hepatitis B genezen binnen de 6 maanden van het Hepatitis B virus (acute hepatitis B).

Bij 1/20 volwassen personen die een hepatitis B besmetting krijgen, blijft het virus levenslang in het lichaam. Dit heet dan chronische hepatitis B. Chronische hepatitis B ontwikkelt zich meestal bij patiënten die bij de geboorte besmet geweest zijn via de moeder. Dit zien we vaak in landen waar veel mensen met het hepatitis B virus besmet zijn zoals China, Zuid-Oost Azië, Afrika.

De meeste patiënten met chronische Hepatitis B hebben geen of weinig symptomen (bvb.: vermoeidheid). Ondanks dat patiënten weinig ziekteverschijnselen hebben van chronische hepatitis B, blijven ze wel besmettelijk. Wanneer een patiënt lange tijd besmet is met het hepatitis B virus kan er levercirrose ontstaan. Chronische hepatitis B verhoogt ook het risico op leverkanker.

Er zijn verschillende manieren om het hepatitis B virus te krijgen, meestal via bloed-bloed contact:

• Wanneer een zwangere vrouw besmet is met het hepatitis B virus, is het ook mogelijk dat ze haar baby besmet met dit virus (moeder-kind besmetting).
• Delen van besmette naalden voor drugsgebruik via de aderen.
• Seksueel onbeschermd contact hebben met iemand die besmet is met het Hepatitis B virus.
• Besmette naalden gebruiken voor het plaatsen van tatoeages, piercings of acupunctuur.
• Het delen van tandenborstels, scheermesjes met iemand die besmet is met het Hepatitis B virus.

Bloedonderzoek

Het virus kan gemeten worden via een bloedonderzoek en zo kan het onderscheid gemaakt worden tussen de verschillende vormen van hepatitis B.

Er zijn twee vormen van chronische hepatitis B:

• Chronische hepatitis B met een actieve vorm van leverontsteking. Bepaalde waarden in het bloed zijn dan gestegen (bvb.: ALT is gestegen). Indien dit voorkomt is er vaak medicatie nodig om het virus te onderdrukken en om het risico op levercirrose en leverkanker te verminderen.
• Chronische hepatitis B die niet actief is (‘slapende’ vorm) en waarbij er geen afwijkingen in het bloed zijn (ALT is normaal). Regelmatige bloedafnames zijn nodig bij deze vorm van chronische hepatitis B om de activiteit van het virus te volgen. Wanneer je deze vorm hebt van hepatitis B ben je wel nog steeds besmettelijk voor andere personen. Je bent als het ware een ‘drager’ van het virus.

Bij een bloedonderzoek wordt een buisje bloed afgenomen uit een ader aan de binnenkant van de arm, meestal in de plooi van de elleboog. Om deze ader goed te kunnen zien en voelen wordt een stuwbandje strak om de bovenarm getrokken. In de ader wordt geprikt met een naald waardoor het bloed in het buisje wordt gezogen. De naald wordt maar één keer gebruikt en daarna vernietigd.

Fibroscan

De fibroscan is een onderzoek waarbij de stijfheid van de lever wordt gemeten. Hoe meer littekenweefsel, hoe stijver de lever.

Een fibroscan is een onderzoek waarbij men een soort echokop plaatst tussen de ribben aan de rechterkant van het lichaam (plaats waar de lever zich situeert). Er worden kleine schokgolfjes naar de lever gestuurd. Het onderzoek duurt ongeveer 10 minuten en doet geen pijn.

Leverbiospie

Een biopsie is het nemen van een stukje weefsel van de lever om dit dan verder te onderzoeken. Wanneer de oorzaak van de levercirrose moeilijk te vinden is, wanneer er een bewijs nodig is voor terugbetaling van bepaalde medicatie, om de schade aan de lever op te meten, enz. is een leverbiopsie noodzakelijk. Er bestaan twee soorten leverbiopsie:

• Percutane leverbiopsie: Bij deze biopsie prikt de arts doorheen de huid, tussen de ribben om een stukje lever weg te nemen. (link naar folder: 0520 1180-NL)
• Transjugulaire leverbiopsie: Wanneer er teveel risico op nabloeden is (bvb. Wanneer de patiënt een bloedverdunner neemt die niet kan gestopt worden, wanneer de patiënt een stollingsstoornis heeft, enz.) wordt er gekozen voor een transjugulaire leverbiopsie. Dit houdt in dat er via uw bloedvaten een klein stukje leverweefsel wordt weggenomen.

Na deze beide biopsies gaan de stukjes weefsel naar het labo om verder onderzocht te worden. De uitslag hiervan krijgt u op de volgende consultatie die kort nadien gepland wordt.

De meeste patiënten die een hepatitis B infectie hebben, hebben geen behandeling nodig. Het ‘vechtsysteem’ (immuunsysteem) van het eigen lichaam is meestal sterk genoeg om het virus uit het lichaam te krijgen binnen de 6 maanden (acute hepatitis B).

Wanneer het virus niet weg is na 6 maanden en er dus sprake is van ‘chronische hepatitis B’ kan het zijn dat er wel medicatie nodig is. Hoewel dit niet bij alle patiënten met chronische hepatitis B het geval is. Enkel patiënten die een actieve vorm van chronische hepatitis B hebben met verhoogde leverwaarden in het bloed (zie onderzoeken: bloedafname) krijgen medicatie die het virus gaat onderdrukken.

Medicatie

De medicatie die momenteel bestaat voor patiënten met chronische hepatitis B zijn pillen die meestal levenslang, dagelijks moeten worden ingenomen (Zeffix®, Baraclude®, Vemlidy®, Viread®). Het virus kan nooit volledig uit het lichaam verdwijnen, maar de medicatie gaat het virus wel gaan onderdrukken. Dit betekent dat de medicatie vecht tegen het virus, maar nog onvoldoende om het helemaal uit het lichaam te krijgen. Door het innemen van de medicatie kan het virus de lever wel veel minder schade toebrengen.

Voorkomen van verdere schade aan lever

Wanneer je besmet bent met chronische hepatitis B is het belangrijk om andere factoren die ook schade aan de lever toebrengen te vermijden. Bijvoorbeeld: geen overmatig gebruik van alcohol, overgewicht vermijden, enz.

Zwangerschap

In België wordt iedere zwangere vrouw getest op hepatitis B.

Als je chronische hepatitis B hebt en zwanger wil worden is het belangrijk om dit met je arts of verpleegkundige te bespreken. Als het virus erg aanwezig is in het bloed kan het zijn dat er eerst medicatie wordt opgestart voor de zwangerschap en de bevalling.

Als je als moeder geïnfecteerd bent bij de bevalling zal je baby een spuitje krijgen direct na de geboorte. Daarna wordt je baby gevaccineerd tegen hepatitis B volgens het vaccinatieschema van Kind & Gezin.

Het is veilig om als mama met chronische hepatitis B borstvoeding te geven aan je baby.

Medicatie die je weerstandsvermogen tegen infectieziekten doet dalen.

Wanneer je chronische hepatitis B hebt en je bijvoorbeeld kanker krijgt waardoor chemotherapie of hoge dosissen cortisone moeten worden toegediend, is een raadpleging bij een leverspecialist voor de start van deze behandelingen noodzakelijk. Chemotherapie en hoge dosissen cortisone zorgen ervoor dat je eigen weerstandsvermogen tegen infectieziekten niet meer goed werkt. Het kan dus zijn dat het hepatitis B virus die ‘slaapt’ terug wakker wordt nadat je chemotherapie of hoge dosissen cortisone kreeg.

Vaccinatie is de beste bescherming tegen hepatitis B

Vaccinatie tegen hepatitis B wordt al jarenlang toegepast in België met succes. Het zit in het standaard vaccinatie schema die aan iedere baby in België wordt aangeraden. Hepatitis B vaccinatie is niet verplicht.

Personen met een hogere kans op het krijgen van hepatitis B worden best gevaccineerd:

• Baby’s van besmette moeders.
• Reizigers naar landen waar hepatitis veel voorkomt: China, Zuid-Oost Azië, Afrika.
• Gezinsleden van een besmet persoon.
• Bewoners van psychiatrische instellingen.
• Werknemers die frequent in contact komen met bloed of bloedproducten.

Wanneer je al besmet bent met chronische hepatitis B, is het belangrijk om enkele maatregelen in acht te nemen om andere mensen niet te besmetten:

• Condooms gebruiken bij seksuele betrekkingen.
• Niet delen van scheermesjes, tandenborstels, enz.
• Geen naalden delen bij drugsgebruik via de aderen.
• Pleisters gebruiken bij open wondjes.
• Iedereen in je dichte omgeving laten vaccineren tegen hepatitis B
• Tatoeages en piercings laten plaatsen in steriele omstandigheden

Lees hier meer over Hepatitis B [uptodate.com]