ERCP - Endoscopisch Retrograde Cholangio-Pancreaticografie
Brugsesteenweg
Rumbeke
Torhout
Menen
De afvoergangen van de pancreas en de galblaas monden uit in een opening gelegen in de twaalfvingerige darm = de papil van Vater. Een klein spiertje rond die opening, de sfincter van Oddi, regelt de afvoer van gal en pancreasvocht naar de dunne darm. Dit onderzoek laat toe om de galwegen en de afvoergang van de alvleesklier (pancreas) te beoordelen door middel van röntgenfoto’s en behandelingen uit te voeren via het maag-darmkanaal.
Bij het onderzoek wordt een flexibele buis met een camera op het eind (endoscoop) via de mond tot in de twaalfvingerige darm gebracht, waar de galwegen en het afvoerkanaal van de pancreas uitmonden. Doorheen het werkkanaal van de endoscoop wordt een slangetje ingebracht tot aan de uitmonding van pancreaskanaal en de galweg (zogenaamde papil).
Een kleurstof wordt opgespoten zodat die kanalen in beeld worden gebracht. Een ERCP wordt uitgevoerd wanneer andere onderzoeken onvoldoende informatie geven om de oorzaak van koliekpijnen, geelzucht of om aandoeningen van de pancreas op te sporen. Ook kunnen behandelingen worden uitgevoerd, zoals
- het vergroten van de papilopening;
- verwijderen van galstenen;
- openmaken van vernauwingen;
- plaatsen van één of meerdere stents (plastic of metalen holle buisjes).
Meld voor de planning en ook voor de start van het onderzoek:
- ventuele allergieën aan contrastproducten, latex, jodium of schaaldieren;
- hart- en/of longproblemen, hartkleppen, pacemaker of defibrilator;
- inname van bloedverdunnende medicatie bv. aspirinebevattende preparaten Plavix, Marcoumar, Clopidogrel, Ticlid, Xarelto, Pradaxa, Eliquis, Brilique, Marevan, Sintrom… Bloedverdunnende medicatie zal eventueel voldoende op voorhand gestopt moeten worden, dit in overleg met de arts;
- inname van ontstekingsremmers;
- indien u zwanger bent of kunt zijn vermits er röntgenstraling wordt gebruikt.
Doel van het onderzoek
Voorbereiding
Op de afdeling
U dient nuchter te zijn ten minste 6 uur voor de ingreep. Dit wil zeggen dat u niet mag eten, drinken of roken.
- Op de kamer wordt er een infuus geplaatst en zal er gevraagd worden om uw bril/contactlenzen en tandprothese te verwijderen. Er zal een patiëntenschort klaarliggen om aan te trekken.
- Aan de vrouwelijke patiënten zal gevraagd worden om hun beha uit te doen.
- Een uur voor de aanvang van de ingreep krijgt u in bepaalde gevallen een zetpil (suppo) langs de aars om het risico op ontsteking van de alvleesklier te verminderen.
Op de dienst radiologie
- De verpleegkundige begeleidt u naar de onderzoekstafel.
- Tijdens het onderzoek wordt het zuurstofgehalte in het bloed continue gemeten. Dit gebeurt met een meettoestelletje dat op de vinger wordt geplaatst.
- Dit onderzoek gebeurt onder volledige narcose. In sommige gevallen kan de arts beslissen dat u 1 nacht in het ziekenhuis moet blijven ter observatie.
- Vraag een familielid/kennis om u naar huis te brengen na het onderzoek. Na een algemene narcose mag u geen voertuig besturen. Plan na het onderzoek geen belangrijke activiteiten. Uw concentratie en beoordeling zijn mogelijk verminderd.
Uitvoering
- Tijdens het onderzoek ligt u op de rug met een mondstuk tussen de tanden/lippen om te vermijden dat u op de endoscoop bijt.
- De anesthesist plaatst een buisje in de luchtpijp om de ademhaling over te nemen.
- Vervolgens wordt de endoscoop voorzichtig via de mond tot in de twaalfvingerige darm ingebracht tot aan de uitmonding van de pancreasgang en de galweg (papil).
- Doorheen de papil wordt een katheter geschoven waarlangs contraststof wordt ingebracht zodat van deze kanalen een radiologische opname ( RX ) gemaakt kan worden.
- Als een steen de galweg verspert, wordt die zo mogelijk na het insnijden van de papil met een stroomsnijdraad (=papillotomie) verwijderd door middel van een ballonnetje of een mandje.
- Bij een vernauwing van het galkanaal of bij moeilijk te verwijderen stenen wordt, als dat mogelijk is, een plastieken of metalen buisje (stent) ingebracht om de gal weer te laten aflopen.
- De duur van het onderzoek varieert tussen 30 en 60 minuten.
Ziekenhuisopname
Na het onderzoek
- U wordt naar de ontwaakzaal gebracht voor verdere opvolging.
- Soms wordt er één overnachting gepland.
- Eten en drinken mag weer enkele uren na het onderzoek na de toestemming van uw arts.
Voor- en nadelen
Bijwerkingen
- Een rauw gevoel in de keel is mogelijk gedurende enige tijd.
- U kunt ook last hebben van een opgeblazen gevoel door het koolzuurgas dat tijdens het onderzoek werd ingeblazen. Opboeren of winden laten kan snel verbetering bieden.
- Bloedverlies, koorts en pijnscore zullen worden opgevolgd. Soms zal u één nacht moeten overnachten.
Aandachtspunten
Risico's van dit onderzoek
Hoewel ERCP een redelijk veilig onderzoek is, dient u toch te weten dat er bepaalde risico’s aan verbonden zijn. Uiteraard is het nut van het onderzoek groter dan de mogelijke complicaties.
De pancreas kan ontsteken (pancreatitis), wat gebeurt bij ongeveer 5 % van de patiënten. Deze ontsteking uit zich door pijn in de bovenbuik. U moet dan nuchter blijven.
Wanneer het noodzakelijk is de papil in te snijden, is er een klein risico op bloeding, die gewoonlijk endoscopisch kan worden behandeld.
Het insnijden van de papil kan ook een perforatie veroorzaken die meestal wordt verholpen met darmrust en antibiotica. Ook deze verwikkeling is zeer zeldzaam.
Deze verwikkelingen (en alle andere zeldzame complicaties) noodzaken mogelijk een verlengd ziekenhuisverblijf voor eventuele behandeling met antibiotica via een infuus en uitzonderlijk een chirurgische ingreep.
Het is ook mogelijk dat het onderzoek niet lukt en moet worden hernomen. Daarom zullen steeds vooraf de risico’s van het onderzoek grondig worden afgewogen ten opzichte van de noodzaak.
